Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2019, στις 9 π.μ., εκδικάζεται η αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ (Αρσάκειο Μέγαρο, Πανεπιστημίου 47).
Η οροσειρά των Αγράφων, στην καρδιά της ηπειρωτικής Ελλάδας, είναι μια από τις πιο παρθένες ορεινές περιοχές στην Ευρώπη. Έχει καθοριστεί ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας, με σκοπό την προστασία της ορνιθοπανίδας και των ενδιαιτημάτων της, και αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού δικτύου NATURA 2000. Μεγάλο τμήμα της αποτελεί επίσης Τόπο Κοινοτικής Σημασίας, ο οποίος έχει καθοριστεί και ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης με σκοπό την προστασία άλλων άγριων ειδών πανίδας και χλωρίδας και των ενδιαιτημάτων τους. Όσοι έχουν βρεθεί στις πανέμορφες κορυφές των Αγράφων, καθώς και στα πυκνά παρθένα δάση, τις χαράδρες και τα ποτάμια που τα διατρέχουν, είναι αδύνατο να μείνουν ασυγκίνητοι και άπραγοι μπροστά στην επικείμενη καταστροφή τους.
Συγκεκριμένα, σχεδιάζεται η εγκατάσταση πολλών αιολικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) με συνολικά 650 ανεμογεννήτριες σχεδόν σε όλες τις κορυφές των Αγράφων. Η εγκατάσταση προβλέπεται να ξεκινήσει από τα οροπέδια της Νιάλας (σε υψόμετρο από 1.650 έως 2.000 μέτρα) και του Βοϊδολίβαδου (υψόμετρο 1.500 – 1.800 μέτρα), όπου έχουν ήδη δοθεί άδειες για 40 ανεμογεννήτριες. Αυτές οι εγκαταστάσεις βιομηχανικής κλίμακας θα αποτελέσουν ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά εγκλήματα στη χώρα: οι εργασίες θεμελίωσης των ανεμογεννητριών (το συνολικό τους ύψος θα φτάνει ως τα 125 μέτρα) και των συνοδευτικών πυλώνων υψηλής τάσης, καθώς και η κατασκευή μεγάλων δρόμων πρόσβασης μέσα από δάση και απότομες βουνοπλαγιές, θα προκαλέσουν μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές βλάβες. Μεταξύ άλλων, τα έργα θα αλλοιώσουν το φυσικό ανάγλυφο του βουνού, θα αποψιλώσουν τα δάση, θα υποβαθμίσουν τους βιοτόπους και θα θανατώσουν ή εκτοπίσουν ζώα και φυτά της περιοχής — η οποία συμπεριλαμβάνει σπάνια και απειλούμενα είδη.
Υποστηρίζουμε τη σταδιακή απεξάρτηση από το πετρέλαιο και τον άνθρακα και την αυξανόμενη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), στο πλαίσιο της παγκόσμιας προσπάθειας για την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής. Τα έργα ΑΠΕ πρέπει να είναι σε αρμονία με την προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας, σύμφωνα με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Ωστόσο, ο εθνικός σχεδιασμός για την αιολική ενέργεια είναι καταστροφικός για το περιβάλλον και ιδίως για την ορεινή φύση: οι σχεδιαζόμενες αιολικές εγκαταστάσεις στα Άγραφα είναι ένα μόνο μέρος της συνολικής καταστροφής των ορεινών όγκων της χώρας μας.
Όπως μπορείτε να διαπιστώσετε με μια περιήγηση στο χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (http://www.rae.gr/geo/), εξαιρούνται ελάχιστες περιοχές (μόνο οι πυρήνες εθνικών δρυμών) από την εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ. Αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε φάση αξιολόγησης, αδειοδότησης ή εγκατάστασης περίπου 20.000(!) ανεμογεννήτριες σε πάνω από 1.500 σημεία της χώρας, ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές και σχεδόν σε κάθε κορυφή των ελληνικών βουνών — από τη Θράκη ως την Πελοπόννησο, καθώς και σε πολλά νησιά.
Πιστεύουμε ότι είναι απαράδεκτη η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε ορεινές ή/και προστατευόμενες περιοχές. Αν τα σχεδιαζόμενα έργα πραγματοποιηθούν, τα ελληνικά βουνά θα πληγούν ανεπανόρθωτα. Επίσης, η βιομηχανική ανάπτυξη τέτοιων προστατευόμενων περιοχών αποκλείει κάθε δυνατότητα ήπιας ανάπτυξης μέσω δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον (όπως είναι ο οικολογικός τουρισμός, η πεζοπορία, η ορειβασία, η παρατήρηση πτηνών, κλπ.).
Καλούμε τις ελληνικές Αρχές να εξαιρέσουν ορεινές ή προστατευόμενες περιοχές από την εγκατάστασή ΑΣΠΗΕ, ακολουθώντας το παράδειγμα χωρών όπως η Αυστρία και η Ελβετία που δε θυσιάζουν το ορεινό τους περιβάλλον. Στην κατεύθυνση αυτή, κρίνουμε θετική την απαγόρευση εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ σε περιοχές του δικτύου NATURA 2000 και λοιπές προστατευόμενες περιοχές που προβλέπει το αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Κρήτης (ΦΕΚ 260/ΑΑΠ/9.11.2017).
Εξάλλου, τόσο το νέο (ΦΕΚ ΑΑΠ 299/14.12.2018) όσο και το προηγούμενο (ΦΕΚ Β' 1469/09-10-2003) Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Στερεάς Ελλάδας (Περιφέρεια στην οποία ανήκει η Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας και ο Δήμος Αγράφων) προβλέπουν ότι οι ορεινές περιοχές άνω των 800 μέτρων αντιμετωπίζονται ως περιοχές κατ' εξοχήν φυσικού αποθέματος προς διατήρηση και προστασία. Διευρύνοντας ακόμα περισσότερο την προστασία των ευρυτανικών Αγράφων, το νέο Χωροταξικό Πλαίσιο της Στερεάς Ελλάδας προβλέπει ότι η Νότια Πίνδος και όλα εν γένει τα ευρυτανικά ψηλά βουνά αποτελούν και τοπιακή ενότητα υψηλής αξίας. Προωθείται δε ο χαρακτηρισμός τους σε Περιφερειακό Πάρκο, προκειμένου να προστατευτεί το αξιόλογο φυσικό περιβάλλον της περιοχής, μέσω της διατήρησης των παραδοσιακών και αγροτο-δασικών δραστηριοτήτων, καθώς και η ανάπτυξη ήπιων δραστηριοτήτων αναψυχής και εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ελκυστικής κατοίκησης για κύρια και παραθεριστική κατοικία, σε συνθήκες εξαιρετικά καθαρής ορεινής φύσης. Μεταξύ άλλων, καθορίζονται ως διεθνούς και εθνικής αξίας ζώνες τοπίου η Νότια Πίνδος και τα Άγραφα. Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπεται ότι θα εξαιρεθεί η Ευρυτανία στο σύνολό της από τις Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (Π.Α.Π.) του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ.
Είναι προφανές ότι η χωροθέτηση και εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ στις κορυφές των Αγράφων (το ψηλότερο σημείο της χώρας όπου έχουν αδειοδοτηθεί ανεμογεννήτριες!) δε συνάδουν με τις ανωτέρω ρυθμίσεις και πολιτικές. Πόσο μάλλον όταν έχουν αδειοδοτηθεί βάσει Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) γεμάτες από ανακρίβειες, αοριστίες, εσφαλμένα στοιχεία και αστήρικτα συμπεράσματα. Οι ΜΠΕ αξιολογούν το τοπίο ως «κοινό ή αδιάφορο», με «θαμνώδεις εκτάσεις χωρίς ιδιαίτερη αισθητική ή γεωλογική αξία», σε πλήρη αντίθεση με το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο. Οι Ειδικές Ορνιθολογικές Μελέτες που περιλαμβάνονται στις ΜΠΕ είναι μόνο προκαταρκτικές και ουδέποτε συμπληρώθηκαν από εμπεριστατωμένες μελέτες κατόπιν επιτόπιας παρατήρησης διάρκειας ενός έτους (όπως οι ίδιες οι προκαταρκτικές μελέτες απαιτούσαν προκειμένου να κριθεί η δυνατότητα εγκατάστασης ΑΣΠΗΕ).
Προσπαθώντας να προστατέψουμε τα Άγραφα, έχουμε προσφύγει στο ΣτΕ κατά των αδειών εγκατάστασης που χορηγήθηκαν από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας τον Απρίλιο του 2018. Τις αιτήσεις ακύρωσης έχουν συνυποβάλει κάτοικοι της περιοχής, τοπικά σωματεία, ορειβατικοί σύλλογοι ανά τη χώρα και περιβαλλοντικές οργανώσεις. Κατά την εκδίκαση των αιτήσεων αναστολής το Δεκέμβριο του 2018, το ΣτΕ επιβεβαίωσε ότι πρέπει να προσκομιστεί εγκεκριμένη Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση για την εκτίμηση των επιπτώσεων κάθε έργου προτού ξεκινήσουν οι εργασίες εγκατάστασης (απόφαση ΣτΕ 417/2018).
Την Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2019, στις 9 π.μ., εκδικάζεται η αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ (Αρσάκειο Μέγαρο, Πανεπιστημίου 47). Σας καλούμε να έρθετε στη δημόσια δίκη, στηρίζοντας έτσι έμπρακτα τον αγώνα που δίνουμε σε πολιτικό και νομικό επίπεδο μαζί με τους κατοίκους της περιοχής των Αγράφων, περιβαλλοντικές οργανώσεις, και ορειβατικούς/φυσιολατρικούς συλλόγους. Ο αγώνας για τη σωτηρία των Αγράφων είναι κομβικής σημασίας στον ευρύτερο αγώνα για την προστασία των ελληνικής φύσης. Βοηθήστε να σωθούν αυτά τα μεγαλοπρεπή βουνά!
Πρωτοβουλία Κατοίκων Αθήνας | μέλος του Δικτύου Φορέων και Πολιτών | για την Προστασία των Αγράφων Μάθετε περισσότερα: www.facebook.com/savegreekmountains/ agrafasos@gmail.com